Wat kost reizen met de trein binnen Nederland?
Inleiding
Het berekenen van een treinreis binnen Nederland is een compex verhaal, omdat veel factoren een rol spelen, zoals de gekozen vervoerder(s), de regio, de afstand, waar en hoe vaak u uit- en incheckt, uw abonnement, dag van de week tijd op de dag en of u reist op saldo met de OV-chipkaart of een kaarte koopt. Dit artikel legt uit hoe de berekening in elkaar steekt in 2016. De prijzen zijn voor een zitplaats in de 2e klasse, tenzij anders vermeld.
Reizen met een kaartje
De prijsberekening van het kaartje is gebaseerd op reizen met de OV-chipkaart en kost één euro meer dan de reis met de OV-chipkaart zonder abonnement zou kosten. Die één euro extra betaalt u, wanneer u aan het NS-loket het kaartje koopt.
De rest van de uitleg gaat daarom over reizen op saldo met de OV-chipkaart.
Tot 40 kilometer met één trein
In de basis betaalt u een opstaptarief en een vaste prijs per tariefeenheid.
Het opstaptarief wordt nationaal vastgesteld en bedraagt in 2016 bij benadering € 0,891.
De prijs per tariefeenheid wordt hier verder kilometerprijs genoemd. De tariefeenheid is de vastgestelde afstand tussen twee stations en komt in regel (bij benadering) overeen met het aantal kilometers tussen die stations. op de NS website is de Tariefeenhedenkaart te vinden met alle Nederlandse stations.
De kilometerprijs verschilt per vervoerder en per regio. De kilometerprijs van NS is in 2016 € 0,169.
Voorbeeld 1: van Obdam naar Uitgeest.
Berekening:
- de tariefeenhedenkaart geeft aan dat dat 29 tariefeenheden kost.
- NS is de enige vervoerder op dat traject en rekent € 0,169 per tariefeenheid
Onderstaand kaartje laat de verschillende regio's zien met hun vervoerder(s). Het deel dat niet gemarkeerd is, wordt afgedekt door de Nederlandse Spoorwegen en DB Bahn.
Onderstaande tabel geeft de prijs in 2016 per tariefeenheid per vervoerder per regio
| Vervoerder & regio | Prijs per kilometer | minimum prijs |
|---|---|---|
| NS, NS Highspeed, NS International, NS bussen, DB Bahn | € 0,169 | € 2,20 |
| Arriva Friesland/Groningen | € 0,169 | € 2,20 |
| Arriva Drenthe/Overijssel (Vechtdallijnen) | € 0,169 | - |
| Syntus Twente | € 0,196 | - |
| Connexxion Midden Nederland (Valleilijn) | € 0,1671 | € 2,47 |
| Arriva Achterhoek Rivierenland | € 0,186 | - |
| Breng Achterhoek | € 0,18625 | - |
| Arriva Zuid-Holland (MerwedeLingelijn) | € 0,179 | - |
| Veolia Noord- en Midden-Limburg (Maaslijn) | € 0,180 | € 1,97 |
| Veolia Zuid-Limburg (Heuvellandlijn) | € 0,186 | € 2,01 |
De meeste vervoerders, waaronder NS, gebruiken een tarieventabel die gebaseerd is op bovenstaande berekening. In een dergelijke tabel is het opstaptarief en de lange afstandskorting al verwerkt. soms zijn de bedragen afgerond op bijvoorbeeld 10 cent. Verder hanteren verschillende vervoerders een minimumtarief.
Daarom zal hier verder worden uitgegaan van tarieventabellen.
Meerdere vervoerders
Wanneer gereisd wordt met meerdere vervoerders, dan moet bij het wisselen van de vervoerder worden uit- en ingechecked. Op het moment van uitchecken wordt de prijs van het afgelegde traject definitief bepaald en afgeschreven. Wanneer daarna binnen 35 minuten wordt ingechecked, dan wordt geen opstaptarief gerekend en loopt ook de lange afstandskorting door.
Wanneer het inchecken meer dan 35 minuten na het uitchecken is, dan wordt dit beschouwd als een nieuwe reis.
Voorbeeld 2: met Arriva van Opheusden naar Elst en met NS van Elst naar Velp.
Berekening:
- de tariefeenhedenkaart geeft aan dat Opheusden tot Elst 17 tariefeenheden kost.
- Arriva rekent in die regio € 0,186 per tariefeenheid
- Uitcheck bij Arriva in Elst en inchecken bij NS
- de tariefeenhedenkaart geeft aan dat Elst tot Velp 17 tariefeenheden kost
- de tarieventabel van NS rekent € 3,80 voor 17 tariefeenheden
- de tarieventabel van NS rekent € 6,70 voor 34 tariefeenheden
Daarna nog € 6,70 - € 3,80 = € 2,90 bij uitchecken in Velp.
Daarmee komt het totaal op € 6,95.
Voorbeeld 3: met Arriva van Opheusden naar Arnhem en met NS van Arnhem naar Velp.
Berekening:
- de tariefeenhedenkaart geeft aan dat Opheusden tot Arnhem 28 tariefeenheden kost.
- Arriva rekent in die regio € 0,186 per tariefeenheid
- Uitcheck bij Arriva in Arnhem en inchecken bij NS
- de tariefeenhedenkaart geeft aan dat Arnhem tot Velp 6 tariefeenheden kost.
- de tarieventabel van NS rekent € 5,60 voor 28 tariefeenheden
- de tarieventabel van NS rekent € 6,70 voor 34 tariefeenheden
Daarna nog € 6,70 - € 5,60 = € 1,10 bij uitchecken in Velp.
Daarmee komt het totaal op € 7,20.
Lange afstandskorting
Alle vervoerders ondersteunen de zogenaamde Lange Afstandskorting. Dit is een gestaffelde korting die ervoor zorgt, dat de prijs per kilometer lager wordt naarmate verder wordt gereisd.
Onderstaande tabel geeft inzicht in de lange afstandskorting per staffel.
| Kilometers | Korting | Te betalen |
|---|---|---|
| 0-40 | 0% | 100% |
| 41-80 | 2,1% | 97,9% |
| 81-100 | 12,98% | 87,02% |
| 101-120 | 30% | 70% |
| 121-150 | 52% | 48% |
| 151-200 | 60% | 40% |
| 201-250 | 85% | 15% |
| > 250 | 100% | 0% |
Voorbeeld 4: van Utrecht Centraal naar Zwolle.
Berekening:
- Utrecht Centraal tot Zwolle is 87 tariefeenheden
- NS rekent € 0,169 per tariefeenheid
- de tarieventabel van NS rekent € 15,30 voor 87 tariefeenheden
- de lange afstandskorting is van toepassing
Dat komt afgerond overeen met het genoemde bedrag in de NS tarieventabel, namelijk € 15,30.
De lange afstandskorting zorgt ervoor, dat wanneer met meerdere vervoerders wordt gereisd (die verschillende tarieven hanteren), dat de heenreis duurder of goedkoper kan zijn dan de terugreis.
Voorbeeld 5: met Syntus van Hengelo naar Zutphen en met NS van Zutphen naar Tilburg.
Berekening:
- Hengelo tot Zutphen is 45 tariefeenheden
- de tarieventabel van Syntus rekent € 9,68 voor 45 tariefeenheden
- Zutphen tot Tilburg is 113 tariefeenheden
- de tarieventabel van NS rekent € 8,50 voor 45 tariefeenheden
- de tarieventabel van NS rekent € 22,30 voor 158 tariefeenheden
- de lange afstandskorting is van toepassing
- De tarieven van NS zijn lager dan die van Syntus
Daarna nog € 22,30 - € 8,50 = € 13,80 bij uitchecken in Tilburg.
Daarmee komt het totaal op € 23,48.
Voorbeeld 6: met NS van Tilburg naar Zutphen en met Syntus van Zutphen naar Hengelo.
Berekening:
- Tilburg tot Zutphen is 113 tariefeenheden
- de tarieventabel van NS rekent € 18,50 voor 113 tariefeenheden
- Zutphen tot Hengelo is 45 tariefeenheden
- de tarieventabel van Syntus rekent € 21,60 voor 113 tariefeenheden
- de tarieventabel van Syntus rekent € 26,01 voor 158 tariefeenheden
- de lange afstandskorting is van toepassing
- De tarieven van Syntus zijn hoger dan die van NS
Daarna nog € 26,01 - € 21,60 = € 4,41 bij uitchecken in Hengelo.
Daarmee komt het totaal op € 22,91.
Meerdere routes
Soms zijn er meerdere routes naar de bestemming. Wanneer het hele traject met dezelfde vervoerder wordt gereisd en niet tussentijds wordt uitchecked, dan geldt de minimale afstand voor de prijsberekening.
Voorbeeld 7: van Obdam via Hoorn naar Zaandam.
Berekening:
- Obdam tot Hoorn is 11 tariefeenheden
- Hoorn tot Zaandam is 33 tariefeenheden
- Obdam tot Uitgeest is 29 tatiefeenheden
- Uitgeest tot Zaandam is 13 tatiefeenheden
- daarmee is de kortste route van Obdam naar Zaandam (via Uitgeest) 42 tariefeenheden
- de kortste route is van toepassing
- de tarieventabel van NS rekent € 8,00 voor 42 tariefeenheden
Abonnement met korting
NS biedt verschillende abonnementen aan die op specifieke dagen en tijden een bepaalde korting geven. Zo geeft het "Dal Voordeel" abonnement 40% korting in het weekend en op doordeweekse dagen buiten de piekuren. De piekuren in de ochtend lopen van 7:30 tot 09:00 uur en in de avond van 16:00 tot 18:30 uur.
Het moment van inchecken is hierbij bepalend. Om misbruik te voorkomen moet binnen 35 minuten na inchecken gereisd worden.
Voorbeeld 8: met NS van Tilburg naar Zutphen en met Syntus van Zutphen naar Hengelo, met een Dal Voordeel abonnement, met vertrek om 13:55 uur op een doordeweekse dag.
Berekening:
- inchecken in Tilburg is buiten de piekuren
- Tilburg tot Zutphen is 113 tariefeenheden
- de tarieventabel van NS rekent € 18,50 voor 113 tariefeenheden
- de trein komt om 15:32 aan in Zutphen
- inchecken in Zutphen is buiten de piekuren
- Zutphen tot Hengelo is 45 tariefeenheden
- de tarieventabel van Syntus rekent € 21,60 voor 113 tariefeenheden
- de tarieventabel van Syntus rekent € 26,01 voor 158 tariefeenheden
- het Dal Voordeel abonnement geeft 40% korting buiten de piekuren
- de lange afstandskorting is van toepassing
Daarna nog (€ 26,01 - € 21,60) * 60% = € 2,64 bij uitchecken in Hengelo.
Daarmee komt het totaal op € 13,74.
Wanneer over wordt gestapt op een andere vervoerder en daarbij het kortingspercentage wijzigt, dan wordt dit als een nieuwe reis beschouwd en loopt de lange afstandskorting (dus) niet door.
Voorbeeld 9: met NS van Tilburg naar Zutphen en met Syntus van Zutphen naar Hengelo, met een Dal Voordeel abonnement, met vertrek om 14:55 uur op een doordeweekse dag.
Berekening:
- inchecken in Tilburg is buiten de piekuren
- Tilburg tot Zutphen is 113 tariefeenheden
- de tarieventabel van NS rekent € 18,50 voor 113 tariefeenheden
- de trein komt om 16:32 aan in Zutphen
- inchecken in Zutphen is binnen de piekuren
- Zutphen tot Hengelo is 45 tariefeenheden
- de tarieventabel van Syntus rekent € 9,68 voor 45 tariefeenheden
- het Dal Voordeel abonnement geeft 40% korting buiten de piekuren
- de lange afstandskorting is niet van toepassing na de overstap
Daarna nog € 9,68 bij uitchecken in Hengelo.
Daarmee komt het totaal op € 20,78.
Voorbeeld 10: met NS van Tilburg via Deventer naar Hengelo, met een Dal Voordeel abonnement, met vertrek om 14:25 uur op een doordeweekse dag.
Berekening:
- inchecken in Tilburg is buiten de piekuren
- Tilburg tot Zutphen is 113 tariefeenheden
- Zutphen tot Hengelo is 45 tariefeenheden, maar NS rijdt niet op dat traject
- Tilburg tot Deventer is 129 tariefeenheden
- Deventer tot Hengelo is 53 tariefeenheden
- daarmee is de kortste route van Tilburg naar Hengelo met NS (via Deventer) 182 tariefeenheden
- de tarieventabel van NS rekent € 23,90 voor 182 tariefeenheden
- het Dal Voordeel abonnement geeft 40% korting buiten de piekuren
- de lange afstandskorting is van toepassing